slim omgaan met leegstand is kans om te versnellen
Snel extra woningen creëren en verduurzamen zonder overlast? Mutaties bieden woningcorporaties volop kansen om de woningvoorraad te versterken én uit te breiden.
Leegstand zoveel mogelijk voorkomen, dat is de uitdaging voor veel corporaties. Maar juist mutaties zijn goede momenten om de woningvoorraad te versterken. Niet alleen door onderhoud te plegen, maar ook door te verduurzamen en versneld extra woonruimte te creëren. Wie leegstand slim benut, kan beter inspelen op veranderende woonbehoeften én het woningbezit klaarmaken voor de toekomst.
Woningcorporaties staan voor grote opgaven: er zijn meer woningen nodig, bestaande woningen vragen om verduurzaming en de diversiteit in wijken en complexen moet omhoog. “Leegstand is vaak een ideaal moment om hier werk van te maken”, stelt Tjeerd van de Put, directeur onderhoud van Hendriks. “Eens te meer omdat je de hinder zo tot een minimum kunt beperken, wat bij verduurzaming van bewoonde woningen natuurlijk lastig is. Denk aan vloer- of dakisolatie: dat is behoorlijk ingrijpend in een bewoonde situatie. Corporaties weten doorgaans een maand van tevoren dat een woning vrijkomt. Dit geeft ze genoeg voorbereidingstijd om tijdens de leegstand gericht aan de slag te gaan met verduurzaming.”
woningdelen als oplossing
Leegstand biedt niet alleen kansen om woningen toekomstbestendig te maken, maar ook om het woningaanbod versneld uit te breiden. Tjeerd: “Nieuwbouw vergt veel afstemming met stakeholders en kan vertraging oplopen door bijvoorbeeld bezwaren. Deel je een bestaande woning op in meerdere eenheden, dan kan dat vergunningsvrij. Zo maak je sneller impact met veel minder kosten.” Een goed voorbeeld is het woningdeelconcept van Talis. Hierbij worden bestaande woningen gesplitst in 2 wooneenheden achter één voordeur. Bewoners delen de gemeenschappelijke ruimtes en de tuin, en op de eerste verdieping hebben ze elk een eigen slaapkamer en badkamer. Bewoners profiteren bovendien van een lagere huur.
Meer diversiteit in de wijk
Een extra voordeel van het splitsen van woningen? Meer diversiteit in wijken. “Veel buurten zijn vrij homogeen en trekken vaak dezelfde doelgroep aan. Hiermee kun je dat patroon doorbreken”, vertelt Tjeerd. “Denk aan het ombouwen van de begane grond tot een seniorenappartement, en de bovenverdieping tot een starterswoning. Of aan het optoppen van een woning, zodat er plek ontstaat voor een groter gezin. Als je weet dat er een woning vrijkomt die hiervoor geschikt is, kun je op tijd een vergunning aanvragen. Zo creëer je snel een gevarieerd woningaanbod dat bijdraagt aan een duurzame leefomgeving.”
Buiten de kaders denken
Ook buiten het eigen bezit liggen kansen om de beschikbaarheid van woningen te vergroten. “Denk aan leegstaande ruimtes als kantoorpanden die je kunt transformeren tot woningen. Of winkelruimtes onder appartementen die je al in bezit hebt.” Volgens Tjeerd begint het slim benutten van leegstand met een andere mindset. “Er is veel mogelijk, maar het vraagt om lef én om goed afgestemde processen bij corporaties. We kijken graag mee naar de opties en de haalbaarheid, bijvoorbeeld met een quickscan van het bezit. Ook kunnen we corporaties ondersteunen bij de technische uitvoering of onze kennis delen met andere bouwpartners.”
slimme keuzes in de uitvoering
Overlast beperken begint met oog voor bewoners. “Het werd ons al snel duidelijk hoe urgent de renovatie was”, vertelt Tjeerd van de Put, directeur onderhoud van Hendriks. “Maar één ding stond vast: we konden hier niet aankomen met een standaard steigerplan of het voorstel om alle kozijnen te vervangen. Zorggroep Elde Maasduinen wilde de gevel immers gesloten houden. Een tijdelijke verhuizing was bovendien geen optie.” Het bouwteam trof daarom slimme maatregelen: van de inzet van een hefsteiger tot aangepaste werktijden. “Ook op technisch vlak hebben we de plannen wat herzien. Zo hebben we de puien laten zitten, die voldeden nog. Daardoor hoefden we niet bij bewoners in huis te komen.” Volgens Jan Kees maakte vooral de gefaseerde aanpak een groot verschil. “Doordat steeds op één verdieping tegelijk werd gewerkt, bleef de hinder voor veel bewoners beperkt.” Het werd nog even spannend toen de gevelbeplating later werd geleverd. “Maar het lukte ons om het proces daarop aan te passen, waardoor de bouw geen vertraging opliep”, legt Tjeerd uit.
